Čigoja štampa Beograd, 2008.

17 cm, 243 str.

tvrdi povez, ćirilica

ISBN: 9788675585572

Studija Maske, maskiranje i rituali u Srbiji rezultat je istraživačkog rada sprovedenog tokom poslednjih decenija XX i početkom XXI veka.Fenomeni maskiranja i njima odgovarajući obredi sa maskama u dosadašnjim proučavanjima savremene srpske etnologije i antropologije su marginalizovani i nije im posvećivana odgovarajuća pažnja. Sistematizacijom i objedinjavanjem jednog dela postojećih istraživanja sa recentnim empirijskim materijalom, pružaju se mogućnosti u predstavljanju ovih fenomena kulture u novom svetlu. Takav pristup nametnuo je i neka nova pitanja na koja do sada nisu traženi odgovori, kao što su, na primer, pitanja kako se danas tretira prerušavanje i kako se unutar toga razvija komunikacija u Srbiji i njenom društvu u celini i da li egzistira Bahtinovska ulična "smehovna kultura" u društvenoj stvarnosti obrnutog reda? Da li je moguće fokusirati problem zamišljenog i ostvarenog reda tretirajući maskiranje kao sastavni deo dozvoljene/nedozvoljene granice?Uvođenjem novog empirijskog materijala, komparativno sagledanog sa postojećim, učinjen je pokušaj u ostvarivanju dijaloga između tradicije i savremenosti, načina mišljenja i ponašanja u tradicionalnom modelu društva i savremenog ophođenja putem rituala sa maskama. Da su maske, maskiranje i odgovarajući rituali imali određena značenja i na srpskom kulturnom prostoru neosporno je, međutim, uvek su nekako sagledavani prarcijalno u svetlu tradicionalnog načina mišljenja društva, posebno onog koncepta koji se vezuje za ruralnu sferu i davno prevaziđenih magijsko-religijskih rituala. Prema tome, u ovoj studiji prvi put se u srpskoj etnologiji sučeljavaju sakupljeni rituali sa maskiranim učesnicima i istražuju kao kompleksne pojave "obrnutog oblačenja" ili "obrednog odevanja" koje se izdvajaju iz svakodnevice. Prihvatanjem postavljenog cilja pošlo se od činjenice da su tradicionalni i savremeni oblici objedinjeni zajedničkim imeniteljem – homogenim prostorom, ali i konceptom multikulturalnosti podneblja, procesima akulturacije i slikom društvene stvarnosti.S obzirom na to da u širem regionu postoje monografije koje se bave ovom tematikom* , jedno od osnovnih koncepcijskih opredeljenja u okviru proučavanja bilo je i stvaranje jedne početne etnološke studije o maski i maskiranju na prostoru Srbije, koja bi obuhvatila čitavo stanovništvo sa svim osobenostima, sličnostima i razlikama. Dakle, takva studija je bila zamišljena u formi transkulturalnosti**.Tako postavljeni zadatak doprineće svakako boljem razumevanju ne samo razvoja narodne kulture u celini već i razumevanju oblika transformacija i procesa akulturacija koji su se odvijali u Srbiji. Osim toga, maske i maskiranje nisu samo forme mišljenja već su i ono čime se misli. Sličnosti i razlike uočene kod susednog stanovništva, van granica Srbije, koriste se da bi se odredio opšti presek kulture prerušavanja na području Srbije. Od ishoda rasprave u ovoj studiji u formalnom obliku, zavisi i određenje funkcija maskiranja kao jednog od oblika komunik